Co warto wiedzieć, zanim podpiszesz umowę rezerwacyjną z deweloperem?

Rezerwacja mieszkania to coraz popularniejszy krok w procesie zakupu nieruchomości. W ostatnich latach, szczególnie w 2023 roku, liczba zawieranych umów rezerwacyjnych znacząco wzrosła. Było to związane z wprowadzeniem programów rządowych, takich jak „Bezpieczny Kredyt 2 proc.” czy „Kredyt mieszkaniowy #naStart”, które wywołały wzmożony popyt na mieszkania. W obawie przed wzrostem cen wiele osób decydowało się na „zaklepanie” lokalu, zanim jeszcze miało pewność co do możliwości uzyskania kredytu. Ale czy rezerwacja mieszkania to zawsze bezpieczny krok? I na co zwrócić uwagę, zanim podpiszesz umowę rezerwacyjną?

Czym jest umowa rezerwacyjna?

Umowa rezerwacyjna to dokument, w którym deweloper zobowiązuje się wyłączyć dany lokal z oferty sprzedaży na określony czas. Dzięki temu kupujący zyskuje czas na podjęcie decyzji o zakupie, a także na załatwienie formalności, takich jak uzyskanie kredytu hipotecznego. W praktyce oznacza to, że mieszkanie nie zostanie sprzedane innej osobie w okresie obowiązywania umowy.

Zgodnie z przepisami tzw. ustawy deweloperskiej, deweloper może wymagać od kupującego opłaty rezerwacyjnej, która nie może przekraczać 1% ceny mieszkania. W przypadku zawarcia umowy deweloperskiej, opłata ta jest zaliczana na poczet ceny zakupu. Co ważne, jeśli bank odmówi udzielenia kredytu, deweloper ma obowiązek zwrócić opłatę rezerwacyjną. W sytuacji, gdy deweloper nie wywiąże się z umowy (np. sprzeda mieszkanie innej osobie), musi zwrócić opłatę w podwójnej wysokości.

Nieuczciwe praktyki deweloperów

Choć większość deweloperów działa zgodnie z prawem, zdarzyły mi się przypadki, w których umowy rezerwacyjne są wykorzystywane w sposób nieuczciwy. Na przykład, deweloper celowo zerwał umowę rezerwacyjną, wypłacając kupującemu karę umowną za odstąpienie, aby sprzedać mieszkanie innej osobie za wyższą cenę. W obliczu rosnących cen nieruchomości, takie sytuacje niestety mają miejsce. Deweloperzy kalkulują, że zysk z nowej transakcji przewyższy koszty związane z zerwaniem dotychczasowej umowy rezerwacyjnej.

Jak długo trwa rezerwacja i ile to kosztuje?

Zazwyczaj okres rezerwacji wynosi od jednego do trzech miesięcy, choć niektóre firmy deweloperskie dopuszczają dłuższe terminy. Wysokość opłaty rezerwacyjnej, choć ustawowo ograniczona do 1% ceny mieszkania, w praktyce często jest niższa – wiele firm zadowala się kwotą stanowiącą połowę tej wartości.

Warto jednak pamiętać, że warunki rezerwacji mogą się różnić w zależności od dewelopera. Dlatego tak ważne jest dokładne zapoznanie się z treścią umowy rezerwacyjnej przed jej podpisaniem.

Czy rezerwacja mieszkania jest bezpieczna?

Rezerwacja mieszkania wydaje się stosunkowo bezpiecznym rozwiązaniem, ale nie jest pozbawiona ryzyka. Oto kilka kwestii, na które warto zwrócić uwagę:

• Zwrot opłaty rezerwacyjnej

Upewnij się, że umowa przewiduje zwrot opłaty rezerwacyjnej w przypadku odmowy kredytu przez bank. W przeciwnym razie możesz stracić wpłacone pieniądze.

• Zobowiązania dewelopera

Sprawdź, czy deweloper zobowiązuje się do wyłączenia mieszkania z oferty sprzedaży na czas trwania umowy. W przeciwnym razie może dojść do sytuacji, w której lokal zostanie sprzedany innej osobie.

• Stan prawny nieruchomości

Przed podpisaniem umowy warto sprawdzić księgę wieczystą nieruchomości, aby upewnić się, że nie jest obciążona hipoteką lub innymi roszczeniami. Choć deweloper ma obowiązek zadbać o to, by lokal był wolny od obciążeń w momencie przeniesienia własności, warto to zweryfikować wcześniej.

• Warunki odstąpienia od umowy

Zwróć uwagę na zapisy dotyczące możliwości odstąpienia od umowy. W przypadku, gdy deweloper nie wywiąże się z obowiązku rezerwacji lokalu, powinien zwrócić opłatę w podwójnej wysokości.

Dlaczego warto skonsultować umowę rezerwacyjną z prawnikiem?

Choć umowa rezerwacyjna wydaje się mniej zobowiązująca niż umowa deweloperska, jej treść może mieć kluczowe znaczenie dla Twoich interesów. W swojej praktyce prawniczej spotkałam się z przypadkami, w których nieprzemyślane podpisanie umowy rezerwacyjnej prowadziło do problemów, takich jak utrata opłaty rezerwacyjnej czy brak możliwości dochodzenia roszczeń wobec dewelopera.

Prawnik pomoże Ci:

• Przeanalizować treść umowy i wskazać potencjalne ryzyka.

• Sprawdzić wiarygodność dewelopera oraz stan prawny nieruchomości.

• Negocjować warunki umowy, aby zabezpieczyć Twoje interesy.

• Zrozumieć konsekwencje finansowe i prawne wynikające z podpisania umowy.

Choć umowa rezerwacyjna daje kupującemu czas na załatwienie formalności, jej treść może mieć istotne konsekwencje prawne i finansowe. Dlatego warto skonsultować ją z prawnikiem, aby uniknąć niepotrzebnych problemów.

Jeśli planujesz rezerwację mieszkania, zapraszam do kontaktu. Jako radca prawny specjalizujący się w prawie nieruchomości, pomogę Ci przeanalizować treść umowy i zadbać o Twoje interesy na każdym etapie zakupu mieszkania.

kancelaria@mecenasbogna.com